[536] 4. Kulajtakavaan

Evamakkhyatti ida satth kuladahe viharanto anabhiratipite pacasate bhikkh rabbha kathesi. Tatrya anupubbikath skiyakoliy kira kapilavatthunagarassa ca koliyanagarassa ca antare rohii nma nadi ekenevvaraena bandhpetv sassni krenti. Atha jehamlamse sassesu milyantesu ubhayanagaravsnampi kammakr sannipatisu. Tattha koliyanagaravsino vadisu ida udaka ubhayato nhariyamna neva tumhka, na amhka pahossati, amhka pana sassa eka-udakeneva nipphajjissati, ida udaka amhka dethti. Kapilavatthuvsino vadisu tumhesu kohe pretv hitesu maya rattasuvaanlamaikakahpae gahetv na sakkhissma pacchipasibbakdihatth tumhka gharadvre vicaritu, amhkampi sassa ekeneva udakena nipphajjissati, ida udaka amhka dethti. Na maya dassmti? Mayampi na dassmti. Eva kalaha vahetv eko uhya ekassa pahra adsi, sopi aassti eva aamaa paharitv rjakulna jti ghaetv kalaha pavattesu.
Koliyakammakr vadanti tumhe kapilavatthuvsike skiyadrake gahetv gajjatha ye soasigldayo viya attano bhaginhi saddhi vasisu, etesa hatthi-assdayo v phalakvudhni v amhka ki karissantti? Skiyakammakr vadanti tumhe dni kuhino drake gahetv gajjatha, ye anth niggatik tiracchn viya kolarukkhe vasisu, etesa hatthi-assdayo v phalakvudhni v amhka ki karissantti? Te gantv tasmi kamme niyutta-amaccna kathesu, amacc rjakulna kathesu. Tato skiy bhaginhi saddhi savsikna thmaca balaca dassessmti yuddhasajj nikkhamisu. Koliypi kolarukkhavsna thmaca balaca dassessmti yuddhasajj nikkhamisu. Apare pancariy skiyakoliyna dssu udakatthya nadi gantv cumbani bhmiya nikkhipitv sukhakathya sannisinnsu ekiss cumbaa ek sakasaya gahi, ta nissya mama cumbaa, tava cumbaanti kalahe pavatte kamena ubhayanagaravsino dsakammakr ceva sevakagmabhojakmacca-uparjno cti sabbe yuddhasajj nikkhamisti vadanti. Imamh pana nay purimanayova bahsu ahakathsu gato, yuttarpo cti sveva gahetabbo.
Te pana syanhasamaye yuddhasajj nikkhamissantti tasmi samaye bhagav svatthiya viharanto paccsasamaye loka volokento ime eva yuddhasajje nikkhante addasa, disv ca mayi gate esa kalaho vpasamissati nu kho, noti upadhrento ahamettha gantv kalahavpasamattha ti jtakni kathessmi, tato kalaho vpasamissati, atha smaggidpanatthya dve jtakni kathetv attadaasutta (su. ni. 941 dayo) desessmi, desana sutv ubhayanagaravsino ahateyyni ahateyyni kumrasatni dassanti, aha te pabbjessmi, mahanto samgamo bhavissatti sannihna katv ptova sarrapaijaggana katv svatthiya piya caritv piaptapaikkanto syanhasamaye gandhakuito nikkhamitv kassaci anrocetv sayameva pattacvaramdya dvinna senna antare kse pallaka bhujitv tesa savegajananattha div andhakra ktu kesarasiyo vissajjento nisdi. Atha nesa saviggamnasna attna dassento chabba buddharasiyo vissajjesi. Kapilavatthuvsinopi bhagavanta disv amhka tiseho satth gato, diho nu kho tena amhka kalahakaraabhvoti cintetv na kho pana sakk satthari gate amhehi parassa sarre sattha ptetu, koliyanagaravsino amhe hanantu v bajjhantu vti vudhni chaesu. Koliyanagaravsinopi tatheva akasu.
Atha bhagav otaritv ramaye padese vlukapuline paattavarabuddhsane nisdi anopamya buddhasiriy virocamno. Tepi rjno bhagavanta vanditv nisdisu. Atha ne satth jnantova kasm gatattha, mahrjti pucchi. Neva, bhante, nadidassanatthya, na kanatthya, apica kho pana imasmi hne sagma paccupahpetv gatamhti. Ki nissya vo kalaho, mahrjti? Udaka nissya bhanteti. Udaka ki agghati mahrjti? Appaggha, bhanteti. Pathav nma ki agghati, mahrjti? Anaggh, bhanteti. Khattiy ki agghanti, mahrjti? Khattiy nma anaggh, bhanteti. Appaggha udaka nissya kasm anagghe khattiye nsetha, mahrja, kalahasmihi assdo nma natthi, kalahavasena hi mahrj ekya rukkhadevatya kashena saddhi baddhghto sakalampi ima kappa anuppattoyevti vatv phandanajtaka (j. 1.13.14 dayo) kathesi. Tato parapattiyena nma mahrj na bhavitabba, parapattiy hi hutv ekassa sasassa kathya tiyojanasahassavitthate himavante catuppadaga mahsamudda pakkhandino ahesu, tasm parapattiyena na bhavitabbanti vatv daddarajtaka (j. 1.243-44; 1.4.13-16; 1.9.105 dayo) kathesi. Tato kadci mahrj dubbalopi mahabbalassa randha passati, kadci mahabbalopi dubbalassa randha passati, laukikpi hi sakuik hatthinga ghtesti vatv laukikajtaka (j. 1.5.39 dayo) kathesi. Eva kalahavpasamanatthya ti jtakni kathetv smaggiparidpanatthya dve jtakni kathesi. Samaggnahi mahrj koci otra nma passitu na sakkotti vatv rukkhadhammajtaka (j. 1.1.74) kathesi. Tato samaggna mahrj koci vivara passitu nsakkhi, yad pana aamaa vivdamakasu, atha ne eko nesdaputto jvitakkhaya ppetv dya gato, vivde assdo nma natthti vatv vaakajtaka (j. 1.1.35, 118; 1.6.128-133) kathesi. Eva imni paca jtakni kathetv avasne attadaasutta (su. ni. 941 dayo) kathesi.
Atha rjno pasann sace satth ngamissa, maya aamaa vadhitv lohitanadi pavattayissma, satthra nissya no jvita laddha. Sace pana satth agra ajjhvasissa, dvisahassadpaparivra catumahdparajja hatthagata abhavissa, atirekasahassa kho panassa putt abhavissasu, tato khattiyaparivrova avicarissa, ta kho panesa sampatti pahya nikkhamitv sambodhi patto, idnipi khattiyaparivrova vicaratti ubhayanagaravsino ahateyyni ahateyyni kumrasatni adasu. Bhagav te pabbjetv mahvana agamsi. Punadivasato pahya tehi parivuto ekad kapilavatthunagare ekad koliyanagareti dvsu nagaresu piya carati. Ubhayanagaravsino mahsakkra karisu. Tesa garugravena na attano ruciy pabbajitna anabhirati uppajji. Puradutiyikyopi nesa anabhiratijananatthya ta ta vatv ssana pesesu. Te atirekatara ukkahisu. Bhagav vajjento tesa anabhiratabhva atv ime bhikkh mdisena buddhena saddhi ekato vasant ukkahanti, katha rp nu kho tesa dhammakath sappyti upadhrento kuladhammadesana passi. Athassa etadahosi aha ime bhikkh himavanta netv kulakathya nesa mtugmadosa paksetv anabhirati haritv sotpattimagga dassmti.
So pubbahasamaya nivsetv pattacvaramdya kapilavatthu piya caritv pacchbhatta piaptapaikkanto bhattakiccavelyameva te pacasate bhikkh mantetv dihapubbo vo, bhikkhave, ramayo himavantapadesoti pucchi. Noheta, bhanteti. Gacchissatha pana himavantacrikanti? Bhante, aniddhimanto maya katha gamissmti. Sace pana vo koci gahetv gaccheyya, gaccheyythti? ma, bhanteti. Satth sabbepi te attano iddhiy gahetv kse uppatitv himavanta gantv gaganatale hitova ramaye himavantapadese kacanapabbata rajatapabbata maipabbata higulikapabbata ajanapabbata snupabbata phalikapabbatanti nnvidhe pabbate, paca mahnadiyo, kaamuaka rathakra shapapta chaddanta tiyaggaa anotatta kuladahanti satta dahe dassesi. Himavanto ca nma mah pacayojanasatubbedho tiyojanasahassavitthato, tassa ima ramaya ekadesa attano nubhvena dassesi. Tattha katanivsni shabyagghahatthikuldni catuppadnipi ekadesato dassesi. Tattha rmarmaeyyakdni pupphpagaphalpage rukkhe nnvidhe sakuasaghe jalajathalajapupphni himavantassa puratthimapasse suvaatala, pucchimapasse higulatala dassesi. Imesa rmaeyyakna dihaklato pahya tesa bhikkhna puradutiyiksu chandargo pahno.
Atha satth te bhikkh gahetv ksato otaritv himavantapacchimapasse sahiyojanike manosiltale sattayojanikassa kappahikaslarukkhassa heh tiyojanikya manosiltalya tehi bhikkhhi parivuto chabbaarasmiyo vissajjento aavakucchi khobhetv jalamno sriyo viya nisditv madhurassara nicchrento te bhikkh mantesi bhikkhave, imasmi himavante tumhehi adihapubba pucchathti. Tasmi khae dve citrakokil ubhosu kosu daaka mukhena asitv majjhe attano smika nisdpetv aha citrakokil purato, aha pacchato, aha vmato, aha dakkhiato, aha heh, aha upari chya katv eva citrakokila parivretv ksengacchanti. Atha te bhikkh ta sakuasagha disv satthra pucchisu ke nmete, bhante sakuti? Bhikkhave, esa mama porako vaso, may hapit pave, ma tva pubbe eva paricarisu, tad panesa sakuagao mah ahosi, ahuhni dijakasahassni ma paricarisu. Anupubbena parihyitv idni ettako jtoti. Katha evarpe pana, bhante, vanasae et dijakayo tumhe paricaristi? Atha nesa satth tena hi, bhikkhave, suthti sati upahpetv atta haritv dassento ha
Evamakkhyati evamanusyati, sabbosadhadharaidhare nekapupphamlyavitate gajagavajamahisarurucamarapasadakhaggagokaashabyagghadpi-acchakokataraccha-uddrakadali- migabirasasakaiknucarite kianelamaalamahvarhangakulakareusaghdhivuhe issamigaskhamigasarabhamiga-emigavtamigapasadamigapurislukimpurisayakkharakkha- sanisevite amajjavamajardharapahahapupphaphusitaggnekapdapagaavitake kuraracakoravraamayraparabhatajvajvakacelvakabhikrakaravkamattavihagagaasatatasampaghuhe ajanamanosilharitlahigulakahemarajatakanaknekadhtu- satavinaddhapaimaitapadese evarpe khalu, bho, ramme vanasae kulo nma sakuo paivasati ativiya citto ativiya cittapattacchadano.
Tasseva khalu, bho, kulassa sakuassa ahuhni itthisahassni paricrik dijakayo, atha khalu, bho, dve dijakayo kaha mukhena asitv ta kula sakua majjhe nisdpetv uentim na kula sakua addhnapariyyapathe kilamatho ubbhetthti.