9. Sammdihisuttavaan

89. Eva me sutanti sammdihisutta. Tattha sammdihi sammdihti, vuso, vuccati, kittvat nu kho, vusoti v katama panvuso akusalanti v eva yattak therena pucch vutt, sabb kathetukamyat pucch eva.
Tattha yasm jnantpi sammdihti vadanti ajnantpi bhirakpi ssanikpi anussavdivasenpi attapaccakkhenpi, tasm ta bahna vacana updya dvikkhattu masanto sammdihi sammdihti, vuso, vuccatti ha. Ayahi ettha adhippyo, aparehipi sammdihti vuccati, athparehipi sammdihti vuccati, svya eva vuccamno atthaca lakkhaaca updya kittvat nu kho, vuso, ariyasvako sammdihi hotti. Tattha sammdihti sobhanya pasatthya ca dihiy samanngato. Yad pana dhammeyeva aya sammdihisaddo vattati, tadssa sobhan pasatth ca dihi sammdihti evamattho veditabbo.
S cya sammdihi duvidh hoti lokiy lokuttarti. Tattha kammassakata saccnulomikaaca lokiy sammdihi, sakhepato v sabbpi ssav pa. Ariyamaggaphalasampayutt pa lokuttar sammdihi. Puggalo pana tividho hoti puthujjano sekkho asekkho ca. Tattha puthujjano duvidho hoti bhirako ssaniko ca. Tattha bhirako kammavd kammassakatdihiy sammdihi hoti, no saccnulomikya attadihiparmsakatt. Ssaniko dvhipi. Sekkho niyatya sammdihiy sammdihi. Asekkho asekkhya. Idha pana niyatya niyynikya lokuttarakusalasammdihiy samanngato sammdihti adhippeto. Tenevha ujugatssa dihi dhamme aveccappasdena samanngato gato ima saddhammanti, lokuttarakusalasammdihiyeva hi antadvayamanupagamma ujubhvena gatatt kyavakdni ca sabbavakni samucchinditv gatatt ujugat hoti, tyeva ca dihiy samanngato navappakrepi lokuttaradhamme aveccappasdena acalappasdena samanngato hoti, sabbadihigahanni ca vinibbehento sabbakilese pajahanto jtisasr nikkhamanto paipatti parinihapento ariyena maggena gato ima sambuddhappavedita amatogadha nibbnasakhta saddhammanti vuccati.
Yato khoti klaparicchedavacanameta, yasmi kleti vutta hoti. Akusalaca pajntti daskusalakammapathasakhta akusalaca pajnti, nirodhrammaya pajnanya kiccavasena ida dukkhanti paivijjhanto akusala pajnti. Akusalamlaca pajntti tassa mlapaccayabhta akusalamlaca pajnti, teneva pakrena aya dukkhasamudayoti paivijjhanto. Esa nayo kusalaca kusalamlacti etthpi. Yath cettha, eva ito paresu sabbavresu kiccavaseneva vatthupajnan veditabb. Ettvatpti ettakena imin akusaldippajnanenpi. Sammdihi hotti vuttappakrya lokuttarasammdihiy samanngato hoti. Ujugatssape ima saddhammanti ettvat sakhittadesan nihit hoti. Desanyeva ces sakhitt, tesa pana bhikkhna vitthravaseneva sammmanasikrappaivedho veditabbo.
Dutiyavre pana desanpi vitthrena manasikrappaivedhopi vitthreneva vuttoti veditabbo. Tattha sakhittadesanya dve hehimamagg, vitthradesanya dve uparimamagg kathitti bhikkh hasu vitthradesanvasne sabbaso rgnusaya pahyti-divacana sampassamn. Thero panha sakhittadesanyapi cattro magg rsito kathit, vitthradesanyapti. Y cya idha sakhittavitthradesansu vicra vikat, s sabbavresu idha vuttanayeneva veditabb. Apubbnuttnapadavaanmattameva hi ito para karissma.