Akusalakammapathavaan

Akosallappavattiyti kosallapaipakkhato akosalla vuccati aa, tato pavattanato, akosallasambhtattti attho. apaipakkho aa mittapaipakkho amitto viya kusalapaipakkho akusala kusalena pahtabbatt, na pana kusalna pahyatatt. Kusalameva hi payogasampdita akusala pajahati. Saha avajjehi lobhdhi vattatti svajja. Dukkho aniho catukkhandha-sakhto vipko etassti dukkhavipka. Tattha svajjavacanena akusalna pavattidukkhata dasseti, dukkhavipkavacanena vipkadukkhata. Purimahi pavattisambhavavasena akusalassa lakkhaavacana, pacchima tlantare vipkuppdanasamatthatvasena. Tath purimena akusalassa avisuddhasabhvata dasseti, pacchimena avisuddhavipkata. Purimena akusala kusalasabhvato nivatteti, pacchimena abykatasabhvato savipkattadpakatt pacchimassa. Purimena v avajjavantatdassanato kiccahena rasena anatthajananarasata dasseti, pacchimena sampatti-atthena anihavipkarasata. Purimena ca upahnkrahena paccupahnena sakilesapaccupahnata, pacchimena phalahena dukkhavipkapaccupahnata. Purimena ca ayonisomanasikra akusalassa padahna pakseti. Tato hi ta svajja jta, pacchimena akusalassa aesa padahnabhva vibhveti. Tahi dukkhavipkassa kraanti. Sakilihanti sakilesehi samanngata, dasahi kilesavatthhi vibdhita, upatpita v tehi vidsita malnakatacti attho. Idacassa dukkhavipkatacti atthe idaca dukkhavipkata apaccakkhatya asaddahantna paccakkhato dnavadassanena savejanattha vutta. Sdhra sabbassapi akusalassa.
Saraseneva (dha. sa. mla. 1) patanasabhvassa antar eva atva ptana atipto, saika patitu adatv sgha ptananti attho. Atikkammav satthdhi abhibhavitv ptana atipto. Payogavatthumahantatdhi mahsvajjat tehi paccayehi uppajjamnya cetanya balavabhvato. Ekassa hi payogassa sahas nipphdanavasena sakiccasdhikya bahukkhattu pavattajavanehi laddhsevanya ca sannihpakacetanya vasena payogassa mahantabhvo. Satipi kadci khuddake ceva mahante ca pe payogassa samabhve mahanta hanantassa cetan tibbkr uppajjatti vatthussa mahantabhvo. Iti ubhayampeta cetanya balavabhveneva hotti. Yathvuttapaccayapariyyepi tatapaccayehi cetanya balavatya eva mahsvajjabhvo veditabbo. Payogavatthu-dipaccaynahi amahattepi hantabbassa guavantatya mahsvajjat, tabbipariyyena appasvajjat ca vatthussa mahattmahattesu viya dahabb. Kilesna upakkamna dvinnaca mudutya tibbatya ca appasvajjat mahsvajjatpi yojetabb. Po pasait vadhakacittaca pubbabhgiypi honti, upakkamo vadhakacetansamuhpito. Paca sambhr hi ptiptacetanti s pacasambhravinimutt dahabb. Ayaca vicro adinndndsupi yathraha vattabbo. Vijjhanapaharadivasena sahatthenanibbatto shatthiko, panavasena pavatto attiko, ususattiyantapsdinissajjanavasena pavatto nissaggiyo, aduhalasajjandivasena pavatto thvaro, thabbaikdna viya mantaparijappanavasena pavatto vijjmayo, kammavipkajiddhimayo iddhimayo dhkoandni viya.
Yadi mama idanti parena pariggahita adinna, uttnaseyyakadrakasantake katha tassa pariggahasaya eva abhvatoti ha yattha paroti-di. Paro nma vi v avi v atthi tassa vatthussa smiko. Avipi hi viukle yathkma karonto adarahoti. Mantaparijappanena parasantakaharaa vijjmayo, vin mantena parasantakassa kyavacpayogehi parikahana tdiseniddhivasena iddhimayo payogoti adinndne cha payog shatthikdayo vutt. Yathnurpanti ettha shatthiko tva pacannampi avahrna vasena pavattati, tath attiyo nissaggiyo ca. Thvaro theyyvahrapasayhvahrapaicchannvahravasena. Tath sespti dahabba.
Methunasamcresti sadrsantosa-paradragamanavasena duvidhesu methunasamcresu. Ayamevahi bhedo idhdhippeto. Gottarakkhit sagottehi rakkhit. Dhammarakkhit sahadhammikehi rakkhit. Srakkh sasmik. Yass gamane ra dao hapito, s saparida. Bhariyabhvattha dhanena kt dhanakkt. Chandena vasant chandavsin. Bhogattha vasant bhogavsin. Paattha vasant paavsin. Udakapatta masitv gahit odapattakin. Cumbaaka apanetv gahit obhaacumba. Karamarnt dhajhat. Takhaik muhuttik. Abhibhavitv vtikkame micchcro mahsvajjo, na tath dvinna samnachandatya. Abhibhavitv vtikkamane satipi maggenamaggapaipatti-adhivsane purimuppannasevanbhisandhipayogbhvato micchcro na hoti abhibhuyyamnassti vadanti. Sevancitte sati payogbhvo appama yebhuyyena itthiy sevanpayogassa abhvato. Tath sati puretara sevancittassa upahnepi tass micchcro na siy, tath purisassapi sevanpayogbhveti, tasm attano ruciy pavattitassa vasena tayo, balakkrena pavattitassa vasena tayoti sabbepi aggahitaggahaena cattro sambhrti vuttanti veditabba.
Atthabhajakoti kammapathavasena vutta. Kammapathakath hesti. Assti visavdakassa. Mus vadati etenti cetan musvdo, imasmi pakkhe atathkrena vatthuno vipanapayogo mus, tasamuhpik cetanmusvdoti vuttatt tato aath vattu aparo nayoti-di vutta. Attano santaka adtukmatyti-di musvdasmaena vutta. Hasdhippyenapi visavdanapurakkhrassa musvdo. Parassti visavdanavasena vipetabbassa. Soti musvdapayogo.
Suabhvanti ptivirahitatya rittabhva. Pharusasaddatya neva kaasukh. Atthavipannatya na hadayasukh. Sakilihacittassti dosena, lobhena v dsitacittassa.
Ekantapharus cetanti etena duhacittatayeva vibhveti, duhacittat cassa amaradhippyavasena dahabb. Sati hi maradhippye atthasiddhi, tadabhve ptiptabypd siyunti. Ya paicca pharusavc payujjati, tassa sammukhva ssa eti. Parammukhpi ssa eti evti apare. Tatthya adhippyo yutto siy sammukh payoge agravdna balavabhvato siy cetan balavat, parassa ca tadatthavipana, na tath asammukhti. Yath ca akkosite mate ahane kat khampan upavdantarya nivatteti, eva parammukh payutt pharusavc hotiyevti sakk vitu. Tassti ekantapharusacetanya eva pharusavcbhvassa vibhvattha. Mammacchedako savanapharusatyti adhippyo. Cittasahtya pharusavc na hoti kammapathppattatt, kammabhva pana na sakk vretu. Eva anvayavasena cetanpharusatya pharusavca sdhetv idni tameva byatirekavasena sdhetu vacanasahatyti-di vutta. Esti pharusavc. Kammapathabhva appatt appasvajj, itar mahsvajj. Tath kilesna mudutibbatbhedehi sabba purimasadisa.
sevana bahulkaraa. Ya uddissa pavattito, tena aggahite appasvajjo, gahite mahsvajjo kammapathappattito. Yo koci pana samphappalpo dvhi sambhrehi sijjhati. Kilesna mudutibbatvasenapi appasvajjamahsvajjat veditabb.
Attano parimana cittenevti veditabba. Hitasukha bypdayatti yo ta uppdeti, tassa hitasukha vinseti. Aho vatti imin accantavinsacintana dpeti. Eva hissa druapavattiy kammapathappatti. Yathbhuccagahabhventi ythvagghassa abhvena aniccdisabhvassa niccdito gahaena. Micch passatti vitatha passati. Samphappalpo viyti imin sevanassa mandatya appasvajjata, mahantatya mahsvajjata dasseti. Gahitkravipartatti micchdihiy gahitkrassa vipartabhvo. Vatthunoti tass ayathbhtasabhvamha. Tathbhventi gahitkreneva tassa dihigatikassa, tassa v vatthuno upahna evameta, na ito aathti.
Dhammatoti sabhvato. Kohsatoti phassapacamakdsu cittagakohsesu ya kohs honti, tatoti attho. Cetandhammti cetansabhv.
Paipiy sattti ettha nanu cetan abhidhamme kammapathesu na vuttti paipiy sattanna kammapathabhvo na yuttoti? Na, avacanassa aahetukatt. Na hi tattha cetanya akammapathatt kammapatharsimhi avacana, kadci pana kammapatho hoti, na sabbadti kammapathabhvassa aniyatatt avacana. Yad pana kammapatho hoti, tad kammapatharsisagaho na nivrito. Etthha yadi cetanya sabbad kammapathabhvbhvato aniyato kammapathabhvoti kammapatharsimhi avacana, nanu abhijjhdna kammapathabhva appattna atthitya aniyato kammapathabhvoti tesampi kammapatharsimhi avacana pajjatti? Npajjati kammapathattasabhgathi tesa tattha vuttatt. Yadi eva cetanpi tattha vattabb siy? Saccameta, s pana ptiptdikti pkao, tass kammapathabhvoti na vutt siy. Cetanya hi cetanha, bhikkhave, kamma vadmi (a. ni. 6.63; kath. 539), tividh, bhikkhave, kyasacetan akusala kyakammanti-divacanato (kath. 539) kammabhvo pkao, kammayeva ca sugatiduggatna tattha uppajjanakasukhadukkhnaca pathabhvena pavatta kammapathoti vuccatti pkao tass kammapathabhvo, abhijjhdna pana cetansamhanabhvena sucaritaduccaritabhvo cetanjanitapihivaakabhvena sugatiduggatitaduppajjanakasukhadukkhna pathabhvo cti na tath pkao kammapathabhvoti teyeva tena sabhvena dassetu abhidhamme cetan kammapatharsibhvena na vutt atathjtiyakatt v cetan tehi saddhi na vuttti dahabba. Mla patvti mladesana patv, mlasabhvesu dhammesu vuccamnesti attho.
Adinndna sattrammaanti ida paca sikkhpad parittramma eva vti imya pahapucchakapiy virujjhati. Yahi ptiptdidusslyassa rammaa, tadeva ta veramaiy rammaa. Vtikkamitabbavatthuto eva hi viratti. Sattrammaanti v sattasakhta sakhrrammaameva updya vuttanti nya virodho. Tath hi vutta sammohavinodaniya (vibha. aha. 714) yni sikkhpadni ettha sattrammanti vuttni, tni yasm sattoti sakhya gata sakhrameva rammaa karontti. Visabhgavatthuno itth, purisoti gahetabbato sattrammaoti eke. Eko diho, dve sutti-din samphappalapane dihasutamutavitavasena. Tath abhijjhti ettha tath-saddo dihasutamutavitavasenti idampi upasaharati, na sattasakhrrammaata eva dassandivasena abhijjhyanato. Natthi satt opaptikti pavattamnpi micchdihi tebhmakadhammavisayvti adhippyenass sakhrrammaat vutt. Katha pana micchdihiy sabbe tebhmakadhamm rammaa hontti? Sdhraato. Natthi sukatadukkana kammna phala vipkoti hi pavattamnya atthato rprupvacaradhammpi gahit eva hontti.
Sukhabahulatya rjno hasamnpi cora ghtethti vadanti, hso pana tesa aavisayoti ha sannihpakape hotti.
Kesacti sahajtna adinndndna. Sampayuttapabhvakahenti sampayutto hutv uppdakahena. Kesacti asahajtna. Upanissayapaccayahenti etena mlahena lobhassa upakrata nivatteti. Suppatihitabhvasdhanaho hi mlaho, so ca hetupaccayat-avinbhv, tena cettha mlamiva mlanti gahetabba, nippariyyato pana pubbe kesacti vuttna sahajtna mlabhvo veditabbo. Ratto khoti-din suttapadenapi ptiptdna akusalna lobhassa mlakraata vibhveti, na mlahenupakrattha avisesato tesa hetupaccayattbhvato.

Akusalakammapathavaan nihit.