6. nejasappyasuttavaan

66. Eva me sutanti nejasappyasutta. Tattha aniccti hutv abhvahena anicc. Kmti vatthukmpi kilesakmpi. Tucchti niccasradhuvasra-attasravirahitatt ritt, na pana natthti gahetabb. Na hi tucchamuhti vutte muhi nma natthti vutta hoti. Yassa pana abbhantare kici natthi, so vuccati tuccho. Musti nsanak. Mosadhammti nassanasabhv, khetta viya vatthu viya hiraasuvaa viya ca na payittha, katipheneva supinake dih viya nassanti na payanti. Tena vutta mosadhammti, mykatametanti yath myya udaka mati katv dassita, badaripaa kahpaoti katv dassita, aa v pana evarpa dassanpacre hitasseva tath payati, upacrtikkamato pahya pkatikameva payati. Eva kmpi ittarapaccupahnahena mykatanti vutt. Yath ca mykro udakdni mai-dna vasena dassento vaceti, eva kmpi aniccdni niccdisabhva dassent vacentti vacanakahenapi mykatanti vutt. Blalpananti mayha putto, mayha dht, mayha hiraa mayha suvaanti eva blna lpanato blalpana. Dihadhammik kmti mnusak paca kmagu. Samparyikti te hapetv avases. Dihadhammik. Kmasati mnusake kme rabbha uppannasa. Ubhayameta mradheyyanti ete km ca kmasa ca ubhayampi mradheyya. Yehi ubhayameta gahita, tesahi upari mro vasa vatteti. Ta sandhya ubhayameta mradheyyanti vutta.
Mrassesa visayoti-dsupi yath coassa visayo coavisayo, paassa visayo paavisayo, savarna visayo savaravisayoti pavattanahna visayoti vuccati, eva yehi ete km gahit, tesa upari mro vasa vatteti. Ta sandhya mrassesa visayoti vutta. Paca pana kmague nivpabja viya vippakiranto mro gacchati. Yehi pana te gahit, tesa upari mro vasa vatteti. Ta sandhya mrassesa nivpoti vutta. Yath ca yattha hatthi-dayo vasa vattenti, so hatthigocaro assagocaro ajagocaroti vuccati, eva yehi ete km gahit, tesu mro vasa vatteti. Ta sandhya mrassesa gocaroti vutta.
Etthti etesu kmesu. Mnasti cittasambht. Tattha siy duvidhe tva kme rabbha abhijjhnalakkha abhijjh, karauttariyalakkhao srambho ca uppajjatu, bypdo katha uppajjatti? Mamyite vatthusmi acchinnepi socanti, acchijjantepi socanti, acchinnasakinopi socanti, yo evarpo cittassa ghtoti eva uppajjati. Teva ariyasvakassti te ariyasvakassa. Vakro gamasandhimatta hoti. Idha manusikkhatoti imasmi ssane sikkhantassa te tayopi kiles antaryakar honti. Abhibhuyya lokanti kmaloka abhibhavitv. Adhihya manasti jhnrammaacittena adhihahitv. Aparittanti kmvacaracitta paritta nma, tassa paikkhepena mahaggata aparitta nma. Pamantipi kmvacarameva, rpvacara arpvacara appama. Subhvitanti pana eta kmvacardna nma na hoti, lokuttarasseveta nma. Tasm etassa vasena aparitta appama subhvitanti sabba lokuttarameva vaati.
Tabbahulavihrinoti kmapaibhanena tameva paipada bahula katv viharantassa. yatane citta pasdatti krae citta pasdati. Ki panettha kraa? Arahatta v, arahattassa vipassana v, catutthajjhna v, catutthajjhnassa upacra v. Sampasde satti ettha duvidho sampasdo adhimokkhasampasdo ca pailbhasampasdo ca. Arahattassa hi vipassana pahapetv viharato mahbhtdsu upahahantesu yenime nhrena mahbht upahahanti, updrp upahahanti nmarp upahahanti, paccay sabbath upahahanti, lakkharamma vipassan upahahati, ajjeva arahatta gahissmti appailaddheyeva s santihati, adhimokkha pailabhati. Tatiyajjhna v pdaka katv catutthajjhnatthya kasiaparikamma karontassa nvaraavikkhambhandni samanupassato yenime nhrena nvara vikkhambhanti, kiles sannisdanti, sati santihati, sakhragata v vibhta pkaa hutv dibbacakkhukassa paraloko viya upahti cittuppdo lepapie laggamno viya upacrena samdhiyati, ajjeva catutthajjhna nibbattessmti apailaddheyeva s santihati, adhimokkha pailabhati Aya adhimokkhasampasdo nma. Tasmi sampasde sati. Yo pana arahatta v pailabhati catutthajjhna v, tassa citta vippasanna hotiyeva. Idha pana yatane citta pasdatti vacanato arahattavipassanya ceva catutthajjhnpacrassa ca pailbho pailbhasampasdoti veditabbo. Vipassan hi paya adhimuccanassa kraa, upacra nejasampattiy.
Etarahi v neja sampajjati. Paya v adhimuccatti ettha etarahi v paya adhimuccati, neja v sampajjatti eva padaparivattana katv attho veditabbo. Idahi vutta hoti tasmi sampasde sati etarahi v paya adhimuccati, arahatta sacchikarotti attho. Ta anabhisambhuanto neja v sampajjati, atha v paya v adhimuccatti arahattamagga bhveti, ta anabhisambhuanto neja v sampajjati. Arahattamagga bhvetu asakkonto etarahi catusacca v sacchikaroti. Ta anabhisambhuanto neja v sampajjatti.
Tatrya nayo idha bhikkhu tatiyajjhna pdaka katv catutthajjhnassa kasiaparikamma karoti. Tassa nvara vikkhambhanti, sati santihati, upacrena citta samdhiyati. So rprpa parigahti, paccaya pariggahti, lakkharammaika vipassana vavatthapeti, tassa eva hoti upacrena me jhna visesabhgiya bhaveyya, tihatu visesabhgiyat, nibbedhabhgiya na karissmti vipassana vahetv arahatta sacchikaroti. Ettakenassa kicca kata nma hoti. Arahatta sacchiktu asakkonto pana tato osakkitamnaso antar na tihati, catutthajjhna sampajjatiyeva. Yath ki? Yath puriso vanamahisa ghtessmti satti gahetv anubandhanto sace ta ghteti, sakalagmavsino tosessati, asakkonto pana antarmagge sasagodhdayo khuddakamige ghtetv kja pretv etiyeva.
Tattha purisassa satti gahetv vanamahisnubandhana viya imassa bhikkhuno tatiyajjhna pdaka katv catutthajjhnassa parikammakaraa, vanamahisaghtana viya nvaraavikkhambhandni samanupassato visesabhgiya bhaveyya, tihatu visesabhgiyat, nibbedhabhgiya na karissmti vipassana vahetv arahattassa sacchikaraa, mahisa ghtetu asakkontassa antarmagge sasagodhdayo khuddakamige ghtetv kja pretv gamana viya arahatta sacchiktu asakkontassa, tato osakkitv catutthajjhnasampajjana veditabba. Maggabhvan catusaccasacchikiriyyojansupi eseva nayo.
Idni arahatta sacchiktu asakkontassa nibbattahna dassento kyassa bhedti-dimha. Tattha yanti yena kraena ta savattanika via assa nejpaga, ta kraa vijjatti attho. Ettha ca tasavattanikanti tassa bhikkhuno savattanika. Yena vipkaviena so bhikkhu savattati nibbattati, ta via. nejpaganti kusalnejasabhvpagata assa, tdisameva bhaveyyti attho. Keci kusalavia vadanti. Ya tassa bhikkhuno savattanika upapattihetubhta kusalavia nejpagata assa, vipkaklepi tannmakameva assti attho. So panyamattho pua ce sakhra abhisakharoti, pupaga hoti via. Apua ce sakhra abhisakhroti, apuupaga hoti via. neja ce sakhra abhisakharoti, nejpaga hoti vianti (sa. ni. 2.51) imin nayena veditabbo. nejasappyti nejassa catutthajjhnassa sappy. Na kevalaca s nejasseva, upari arahattasspi sappyva upakrabhtyevti veditabb. Iti imasmi pahamaka-neje samdhivasena osakkan kathit.
67. Iti paisacikkhatti catutthajjhna patv eva paisacikkhati. Ayahi bhikkhu hehimena bhikkhun paavantataro tassa ca bhikkhuno attano cti dvinnampi kammahna ekato katv sammasati. Tabbahulavihrinoti rpapaibhanena tameva paipada bahula katv viharantassa. neja sampajjatti ksnacyatnneja sampajjati. Sesa purimasadisameva. Yath ca idha, eva sabbattha visesamattameva pana vakkhma. Iti imasmi dutiya-neje vipassanvasena osakkan kathit, yakici rpanti eva vipassanmagga dassentena kathitti attho.
Iti paisacikkhatti ksnacyatana patv eva paisacikkhati. Ayahi heh dvhi bhikkhhi paavantataro tesaca bhikkhna attano cti tiampi kammahna ekato katv sammasati. Ubhayameta aniccanti ettha aha ekekakohs dihadhammikasamparyikavasena pana sakhipitv ubhayanti vutta. Nla abhinanditunti tahdihivasena abhinanditu na yutta. Sesapadadvayepi eseva nayo. Tabbahulavihrinoti kmapaibhanena ca rpapaibhanena ca tameva paipada bahula katv viharantassa. neja sampajjatti viacyatanneja sampajjati. Imasmi tatiya-neje vipassanvasena osakkan kathit.
68. Iti paisacikkhatti viacyatana patv eva paisacikkhati. Ayahi heh thi bhikkhhi paavantataro tesaca bhikkhna attano cti catunnampi kammahna ekato katv sammasati. Yatthet aparises nirujjhantti ya kicayatana patv et heh vutt sabbasa nirujjhanti. Eta santa eta patanti eta agasantatya rammaasantatya ca santa, atappakahena pata. Tabbahulavihrinoti tsa sana paibhanena tameva paipada bahula katv viharantassa. Imasmi pahamkicayatane samdhivasena osakkan kathit.
Iti paisacikkhatti viacyatanameva patv eva paisacikkhati. Ayahi heh cathi bhikkhhi paavantataro tesaca bhikkhna attano cti pacannampi kammahna ekato katv sammasati. Attena v attaniyena vti aha mamti gahetabbena sua tuccha ritta. Evamettha dvikoik suat dassit. Tabbahulavihrinoti heh vuttapaipadaca imaca suatapaipada bahula katv viharantassa. Imasmi dutiykicayatane vipassanvasena osakkan kathit.
70. Iti paisacikkhatti viacyatanameva patv eva paisacikkhati. Ayahi heh pacahi bhikkhhi paavantataro tesaca bhikkhna attano cti channampi kammahna ekato katv sammasati. Nha kvacani kassaci kicanatasmi, na ca mama kvacani kismici kicana natthti ettha pana catukoik suat kathit. Katha? Ayahi nha kvacanti kvaci attna na passati, kassaci kicanatasminti attano attna kassaci parassa kicanabhve upanetabba na passati, attano bhtihne bhtara sahyahne sahya parikkhrahne v parikkhra maitv upagantv upanetabba na passatti attho. Na ca mama kvacanti ettha mama sadda tva hapetv na ca kvacani parassa ca attna kvaci na passatti ayamattho. Idni mama sadda haritv mama kismici kicana natthti so parassa att mama kismici kicanabhve atthti na passati. Attano bhtihne bhtara sahyahne sahya parikkhrahne v parikkhranti kismici hne parassa attna imin kicanabhvena upanetabba na passatti attho. Evamaya yasm neva katthaci attna passati, na ta parassa kicanabhve upanetabba passati, na parassa attna passati, na parassa attna attano kicanabhve upanetabba passati, tasm aya suat catukoikti veditabb. Tabbahulavihrinoti heh vuttappaipada ima catukoisuataca bahula katv viharantassa. Imasmi tatiykicayatanepi vipassanvaseneva osakkan kathit.
Iti paisacikkhatti kicayatana patv eva paisacikkhati. Ayahi heh chahi bhikkhhi paavantataro tesaca bhikkhna attano cti sattannampi kammahna ekato katv sammasati. Yatthet aparises nirujjhantti ya nevasansayatana patv ettha et heh vutt sabbasa nirujjhanti. Tabbahulavihrinoti tsa sana paibhanena tameva paipada bahula katv viharantassa. Imasmi nevasansayatane samdhivasena osakkan kathit.
71. No cassa no ca me siyti sace mayha pubbe pacavidha kammavaa na yhita assa, ya me ida etarahi eva pacavidha vipkavaa eta me na siy nappavatteyyti attho. Na bhavissatti sace etarahi pacavidha kammavaa yhita na bhavissati. Na me bhavissatti tasmi asati angate me pacavidha vipkavaa na bhavissati. Yadatthi ya bhta ta pajahmti ya atthi ya bhta etarahi khandhapacaka, ta pajahmi. Eva upekkha pailabhatti so bhikkhu eva vipassanupekkha labhatti attho.
Parinibbyeyya nu kho so, bhante, bhikkhu na v parinibbyeyyti ki pucchmti pucchati, tatiyajjhna pdaka katv hitassa arahattampi osakkanpi paipadpi paisandhipi kathit, tath catutthajjhndni pdakni katv hitna, nevasansayatana pdaka katv hitassa na kici kathita, ta pucchmti pucchati. Apetthti api ettha. So ta upekkha abhinandatti so ta vipassanupekkha tahdihi-abhinandanhi abhinandati. Sesapadadvayepi eseva nayo. Tannissita hoti vianti via vipassannissita hoti. Tadupdnanti ya nikantivia, ta tassa updna nma gahaa nma hoti. Sa-updnoti sagahao. Na parinibbyatti vipassanya slayo bhikkhu mama ssane na parinibbyati. Yo pana vihraparivea-upahkdsu slayo, tasmi vattabbameva natthti dasseti. Kaha panti? Kattha pana? Updiyamno updiyatti paisandhi gahamno gahti. Updnaseha kira so, bhanteti, bhante, so kira bhikkhu gahetabbahna seha uttama bhava updiyati, sehabhave paisandhi gahtti attho. Imin tassa bhikkhuno paisandhi kathit. Idnissa arahatta kathetu idhnandti-dimha.
73. Nissya nissyti ta ta sampatti nissya. Oghassa nitthara akkhtti oghataraa kathita, tatiyajjhna pdaka katv hitabhikkhuno oghanitthara kathitpe nevasansayatana pdaka katv hitabhikkhuno oghanitthara kathitti vadati.
Katamo pana, bhante, ariyo vimokkhoti idha ki pucchati? Sampatti tva padahna katv vipassana vahetv arahatta gahanto bhikkhu nva v uumpdni v nissya mahogha taritv pra gacchanto viya na kilamati. Sukkhavipassako pana pakiakasakhre sammasitv arahatta gahanto bhubalena sota chinditv pra gacchanto viya kilamati. Iti imassa sukkhavipassakassa arahatta pucchmti pucchati. Ariyasvakoti sukkhavipassako ariyasvako. Ayahi heh ahahi bhikkhhi paavantataro tesaca bhikkhna attano cti navannampi kammahna ekato katv sammasati. Esa sakkyo yvat sakkyoti yattako tebhmakavaasakhto sakkyo nma atthi, sabbopi so esa sakkyo, na ito para sakkyo atthti paisacikkhati.
Eta amata yadida anupd cittassa vimokkhoti yo panesa cittassa anupdvimokkho nma, eta amata eta santa eta patanti paisacikkhati. Aattha ca anupd cittassa vimokkhoti nibbna vuccati. Imasmi pana sutte sukkhavipassakassa arahatta kathita. Sesa sabbattha uttnameva.
Kevala pana imasmi sutte sattasu hnesu osakkan kathit, ahasu hnesu paisandhi, navasu hnesu arahatta kathitanti veditabba. Katha? Tatiya jhna tva pdaka katv hitassa bhikkhuno osakkan kathit, paisandhi kathit, arahatta kathita, tath catutthajjhna, tath ksnacyatana. Viacyatana pana padahna katv hitna tia bhikkhna osakkan kathit, paisandhi kathit, arahatta kathita. Tath kicayatana pdaka katv hitassa bhikkhuno. Nevasansayatana pdaka katv hitassa pana osakkan natthi, paisandhi pana arahattaca kathita. Sukkhavipassakassa arahattameva kathitanti. Eva sattasu hnesu osakkan kathit, ahasu hnesu paisandhi, navasu hnesu arahatta kathitanti veditabba. Imaca pana sattasu hnesu osakkana ahasu paisandhi navasu arahatta samodhnetv kathentena ima nejasappyasutta sukathita nma hotti.

Papacasdaniy majjhimanikyahakathya

nejasappyasuttavaan nihit.