7. Vriyrambhdivaggavaan

61. Sattamassa pahame vriyrambhoti catukiccassa sammappadhnavriyassa rambho, raddhapaggahitaparipuavriyatti attho.
62. Dutiye mahicchatti mahlobho. Ya sandhya vutta
Tattha katam mahicchat? Itartaracvarapiaptasensanagilnapaccayabhesajjaparikkhrehi pacahi v kmaguehi asantuhassa bhiyyokamyat, y evarp icch icchgat mahicchat rgo srgo cittassa srgo. Aya vuccati mahicchatti (vibha. 850).
63. Tatiye appicchatti alobho. Appicchassti anicchassa. Ettha hi byajana svasesa viya, attho pana niravaseso. Na hi appamattikya icchya atthibhvena so appicchoti vutto, icchya pana abhvena punappuna sevitassa alobhasseva bhvena appicchoti vutto.
Apicettha atricchat, ppicchat, mahicchat appicchatti aya bhedo veditabbo. Tattha sakalbhe atittassa paralbhe patthan atricchat nma, yya samanngatassa ekabhjane pakkapvepi attano patte patite na supakko viya khuddako ca viya khyati, sveva pana parassa patte pakkhitto supakko viya mahanto viya ca khyati. Asantaguasambhvanat pana paiggahae ca amattaut ppicchat nma, s idhekacco assaddho samno saddhoti ma jano jntti-din nayena abhidhamme gatyeva, tya samanngato puggalo kohae patihti. Santaguasambhvanat pana paiggahae ca amattaut mahicchat nma, spi idhekacco saddho samno saddhoti ma jano jntti icchati, slav samno slavti ma jano jntti imin nayena gatyeva. Tya samanngato puggalo dussantappayo hoti, vijtamtpissa citta gahetu na sakkoti. Teneta vuccati
Aggikkhandho samuddo ca, mahiccho cpi puggalo;
sakaena paccaye dentu, tayopete atappayti.
Santaguanighanat pana paiggahae ca mattaut appicchat nma, tya samanngato puggalo attani vijjamnampi gua paicchdetukmatya saddho samno saddhoti ma jano jntti na icchati. Slav, pavivitto, bahussuto, raddhavriyo, samdhisampanno, paav, khsavo samno khsavoti ma jano jntti na icchati seyyathpi majjhantikatthero.
Thero kira mahkhsavo ahosi, pattacvara panassa pdamattameva agghati. So asokassa dhammarao vihramahadivase saghatthero ahosi. Athassa atilkhabhva disv manuss, bhante, thoka bahi hothti hasu. Thero mdise khsave rao sagaha akaronte ao ko karissatti pathaviya nimujjitv saghattherassa ukkhittapia gahantoyeva ummujji. Eva khsavo samno khsavoti ma jano jntti na icchati. Eva appiccho ca pana bhikkhu anuppanna lbha uppdeti, uppanna thvara karoti, dyakna citta rdheti. Yath yath hi so attano appicchatya appa gahti, tath tath tassa vatte pasann manuss bah denti.
Aparopi catubbidho appiccho paccaya-appiccho, dhutaga-appiccho, pariyatti-appiccho, adhigama-appicchoti. Tattha catsu paccayesu appiccho paccaya-appiccho nma. So dyakassa vasa jnti, deyyadhammassa vasa jnti, attano thma jnti. Yadi hi deyyadhammo bahu hoti, dyako appamattaka dtukmo, dyakassa vasena appa gahti. Deyyadhammo appo, dyako bahu dtukmo, deyyadhammassa vasena appa gahti. Deyyadhammopi bahu, dyakopi bahu dtukmo, attano thma atv pameneva gahti.
Dhutagasamdnassa attani atthibhva najnpetukmo dhutaga-appiccho nma. Tassa vibhvanattha imni vatthni sosnikamahkumratthero kira sahi vassni susne vasi, ao ekabhikkhupi na asi. Tenevha
Susne sahi vassni, abbokia vasmaha;
dutiyo ma na jneyya, aho sosnikuttamoti.
Cetiyapabbate dve bhtikatther vasisu. Kaniho upahkena pesita ucchukhaika gahetv jehassa santika agamsi paribhoga, bhante, karothti. Therassa ca bhattakicca katv mukhavikkhlanaklo ahosi. So ala, vusoti ha. Kacci, bhante, eksanikatthti? harvuso, ucchukhaikanti pasa vassni eksaniko samnopi dhutaga nighamno paribhoga katv mukha vikkhletv puna dhutaga adhihya gato.
Yo pana sketatissatthero viya bahussutabhva jnpetu na icchati, aya pariyatti-appiccho nma. Thero kira khao natthti uddesaparipucchsu oksa akaronto kad maraakkhaa, bhante, labhissathti codito gaa vissajjetv kaikravlikasamuddavihra gato. Tattha antovassa theranavamajjhimna upakro hutv mahpavraya uposathadivase dhammakathya janapada khobhetv gato.
Yo pana sotpanndsu aataro hutv sotpanndibhva jnpetu na icchati, aya adhigamappiccho nma tayo kulaputt (ma. ni. 1.325) viya ghakrakumbhakro (ma. ni. 2.282 dayo) viya ca. Imasmi panatthe laddhsevanena balava-alobhena samanngato sekkhopi puthujjanopi appicchoti veditabbo.
64. Catutthe asantuhitti asantuhe puggale sevantassa bhajantassa payirupsantassa uppanno asantosasakhto lobho.
65. Pacame santuhitti santuhe puggale sevantassa bhajantassa payirupsantassa uppanno alobhasakhto santoso. Santuhassti itartarapaccayasantosena samanngatassa. So panesa santoso dvdasavidho hoti. Seyyathida cvare yathlbhasantoso, yathbalasantoso, yathsruppasantosoti tividho. Eva piaptdsu.
Tassya pabhedasavaan idha bhikkhu cvara labhati sundara v asundara v. So teneva ypeti aa na pattheti, labhantopi na gahti. Ayamassa cvare yathlbhasantoso. Atha pana pakatidubbalo v hoti bdhajarbhibhto v, garu cvara prupanto kilamati. So sabhgena bhikkhun saddhi ta parivattetv lahukena ypentopi santuhova hoti. Ayamassa cvare yathbalasantoso. Aparo patapaccayalbh hoti. So paacvardna aatara mahagghacvara bahni v pana cvarni labhitv ida therna cirapabbajitna, ida bahussutna anurpa, ida gilnna, ida appalbhna hotti datv tesa puracvara v sakrakdito v nantakni uccinitv tehi saghi katv dhrentopi santuhova hoti. Ayamassa cvare yathsruppasantoso.
Idha pana bhikkhu piapta labhati lkha v pata v, so teneva ypeti, aa na pattheti, labhantopi na gahti. Ayamassa piapte yathlbhasantoso. Yo pana attano pakativiruddha v bydhiviruddha v piapta labhati, yenassa paribhuttena aphsu hoti, so sabhgassa bhikkhuno ta datv tassa hatthato sappyabhojana bhujitv samaadhamma karontopi santuhova hoti. Ayamassa piapte yathbalasantoso. Aparo bahu pata piapta labhati. So ta cvara viya theracirapabbajitabahussuta-appalbhagilnna datv tesa v sesaka piya v caritv missakhra bhujantopi santuhova hoti. Ayamassa piapte yathsruppasantoso.
Idha pana bhikkhu sensana labhati manpa v amanpa v, so tena neva somanassa na domanassa uppdeti, antamaso tiasanthrakenpi yathladdheneva tussati. Ayamassa sensane yathlbhasantoso. Yo pana attano pakativiruddha v bydhiviruddha v sensana labhati, yatthassa vasato aphsu hoti, so ta sabhgassa bhikkhuno datv tassa santake sappyasensane vasantopi santuhova hoti. Ayamassa sensane yathbalasantoso.
Aparo mahpuo leamaapakgrdni bahni patasensanni labhati. So tni cvardni viya theracirapabbajitabahussuta-appalbhagilnna datv yattha katthaci vasantopi santuhova hoti. Ayamassa sensane yathsruppasantoso. Yopi uttamasensana nma pamdahna, tattha nisinnassa thinamiddha okkamati, niddbhibhtassa puna paibujjhato ppavitakk ptubhavantti paisacikkhitv tdisa sensana pattampi na sampaicchati, so ta paikkhipitv abbhoksarukkhamldsu vasantopi santuhova hoti. Ayampissa sensane yathsruppasantoso.
Idha pana bhikkhu bhesajja labhati lkha v pata v, so ya labhati, teneva tussati, aa na pattheti, labhantopi na gahti. Ayamassa gilnapaccaye yathlbhasantoso. Yo pana telena atthiko phita labhati, so ta sabhgassa bhikkhuno datv tassa hatthato tela gahetv aadeva v pariyesitv bhesajja karontopi santuhova hoti. Ayamassa gilnapaccaye yathbalasantoso.
Aparo mahpuo bahu telamadhuphitdipatabhesajja labhati. So ta cvara viya theracirapabbajitabahussuta-appalbhagilnna datv tesa bhatena yena kenaci ypentopi santuhova hoti. Yo pana ekasmi bhjane muttahartaka hapetv ekasmi catumadhura gahatha, bhante, yadicchakanti vuccamno sacassa tesu aatarenapi rogo vpasammati, atha muttahartaka nma buddhdhi vaitanti catumadhura paikkhipitv muttahartakena bhesajja karontopi paramasantuhova hoti. Ayamassa gilnapaccaye yathsruppasantoso. Imesa pana paccekapaccayesu tia tia santosna yathsruppasantosova aggo.
66-67. Chahasattamesu ayonisomanasikrayonisomanasikr heh vuttalakkhava. Sesamettha uttnatthamevti.
68. Ahame asampajaanti asampajnabhvo, mohasseta adhivacana. Asampajnassti ajnantassa sammuhassa.
69. Navame sampajaanti sampajnabhvo, payeta nma. Sampajnassti sampajnantassa.
70. Dasame ppamittatti yassa pp lmak mitt, so ppamitto. Ppamittassa bhvo ppamittat, tenkrena pavattna catunna khandhnameveta nma. Vuttampi ceta
Tattha katam ppamittat? Ye te puggal assaddh dussl appassut maccharino duppa. Y tesa sevan nisevan sasevan bhajan sambhajan bhatti sambhatti sampavakat. Aya vuccati ppamittatti (vibha. 901).

Vriyrambhdivaggavaan.