Mahkassapattheravatthu
191. Catutthe dhutavdnanti ettha dhuto veditabbo, dhutavdo veditabbo, dhutadhamm veditabb, dhutagni veditabbni. Tattha dhutoti dhutakileso v puggalo kilesadhunano v dhammo. Dhutavdoti ettha pana atthi dhuto na dhutavdo, atthi na dhuto dhutavdo, atthi neva dhuto na dhutavdo, atthi dhuto ceva dhutavdo ca. Tattha yo dhutagena attano kilese dhuni, para pana dhutagena na ovadati nnussati bkulatthero viya, aya dhuto na dhutavdo. Yathha tayida yasm bkulo dhuto na dhutavdoti. Yo pana dhutagena attano kilese na dhuni, kevala ae dhutagena ovadati anussati upanandatthero viya, aya na dhuto dhutavdo. Yathha tayida yasm upanando na dhuto dhutavdoti. Yo pana ubhayavipanno ludy viya, aya neva dhuto na dhutavdo. Yathha tayida yasm ludy neva dhuto na dhutavdoti. Yo pana ubhayasampanno yasm mahkassapatthero viya, aya dhuto ceva dhutavdo ca. Yathha tayida yasm mahkassapo dhuto ceva dhutavdo cti. Dhutadhamm veditabbti appicchat santuhit sallekhat pavivekat idamahikatti ime dhutagacetanya parivr paca dhamm appicchayeva nissyti-divacanato (a. ni. 5.181; pari. 325) dhutadhamm nma. Tattha appicchat ca santuhit ca alobho, sallekhat ca pavivekat ca dvsu dhammesu anupatanti alobhe ceva amohe ca, idamahit ameva. Tattha alobhena paikkhepavatthsu lobha, amohena tesveva dnavappaicchdaka moha dhunti. Alobhena ca anutna paisevanamukhena pavatta kmasukhalliknuyoga, amohena dhutagesu atisallekhamukhena pavatta attakilamathnuyoga dhunti. Tasm ime dhamm dhutadhammti veditabb. Dhutagni veditabbnti terasa dhutagni veditabbni pasuklikagape nesajjikaganti. Dhutavdna yadida mahkassapoti yattak dhutavda vadanti, tesa sabbesampi antare aya mahkassapatthero aggoti aggahne hapesi. Mahkassapoti uruveakassapo nadkassapo gaykassapo kumrakassapoti ime khuddnukhuddake there updya aya mah, tasm mahkassapoti vutto. Imasspi pahakamme ayamanupubbikath atte kira kappasatasahassamatthake padumuttaro nma satth loke udapdi, tasmi hasavatnagara upanissya kheme migadye viharante vedeho nma kuumbiko astikoidhanavibhavo ptova subhojana bhujitv uposathagni adhihya gandhapupphdni gahetv vihra gantv satthra pjetv vanditv ekamanta nisdi. Tasmica khae satth mahnisabhatthera nma tatiyasvaka etadagga, bhikkhave, mama svakna bhikkhna dhutavdna, yadida nisabhoti etadagge hapesi. Upsako ta sutv pasanno dhammakathvasne mahjane uhya gate satthra vanditv, bhante, sve mayha bhikkha adhivsethti ha. Mah kho, upsaka, bhikkhusaghoti. Kittako bhagavti? Ahasahibhikkhusatasahassanti. Bhante, eka smaerampi vihre asesetv bhikkha adhivsethti. Adhivsesi bhagav tuhbhvena. Upsako satthu adhivsana viditv geha gantv mahdna sajjetv punadivase satthu kla rocpesi. Satth pattacvaramdya bhikkhusaghaparivuto upsakassa ghara gantv paatte sane nisinno dakkhiodakvasne ygu-dni sampaicchanto bhattavissagga aksi. Upsakopi satthu santike nisdi. Tasmi antare mahnisabhatthero piya caranto tameva vthi paipajji. Upsako disv uhya gantv thera vanditv patta, bhante, dethti ha. Thero patta adsi. Bhante, idheva pavisatha, satthpi gehe nisinnoti. Na vaissati upsakti. Upsako therassa patta gahetv piaptassa pretv nharitv adsi. Tato thera anugantv nivatto satthu santike nisditv evamha bhante, mahnisabhatthero satth gehe nisinnoti vuttepi pavisitu na icchi, atthi nu kho etassa tumhka guehi atireko guoti. Buddhnaca vaamacchera nma natthi. Atha satth evamha upsaka, maya bhikkha gamayamn gehe nisdma, so bhikkhu na eva nisditv bhikkha udikkhati. Maya gmantasensane vasma, so araasmiyeva vasati. Maya channe vasma, so abbhoksamhiyeva vasati. Iti tassa ayaca ayaca guoti mahsamudda prayamno viya kathesi. Upsako pakatiypi jalamnadpo telena sitto viya suhutara pasanno hutv cintesi ki mayha aya sampattiy, angate ekassa buddhassa santike dhutavdna aggabhvatthya patthana karissmti? So punapi satthra nimantetv teneva niymena satta divasni mahdna datv sattame divase buddhappamukhassa mahbhikkhusaghassa ticvarni datv satthu pdamle nipajjitv evamha ya me, bhante, satta divasni dna dentassa metta kyakamma metta vackamma metta manokamma paccupahita, iminha na aa devasampatti v sakkamrabrahmasampatti v patthemi, ida pana me kamma angate ekassa buddhassa santike etassa mahnisabhattherena pattahnantara ppuanatthya terasadhutagadharna aggabhvassa saccakro hotti. Satth mahanta hna imin patthita, samijjhissati nu kho, noti olokento samijjhanabhva disv ha manpa te hna patthita angate satasahassakappvasne gotamo nma buddho uppajjissati, tassa tva tatiyasvako mahkassapatthero nma bhavissasti. Ta sutv upsako buddhna dve kath nma natthti punadivase pattabba viya ta sampatti amaittha. So yvatyuka nnappakra dna datv sla rakkhitv nnappakra kalyakamma katv tattha kla kato sagge nibbatti. Tato pahya devamanussesu sampatti anubhavanto ito ekanavutikappe vipassisammsambuddhe bandhumati nissya kheme migadye viharante devalok cavitv aatarasmi parijie brhmaakule nibbatti. Tasmica kle vipass bhagav sattame sattame savacchare dhamma katheti, mahanta kolhala ahosi. Sakalajambudpe devat satth dhamma kathessatti rocenti. Brhmao ta ssana assosi. Tassa ca nivsanasako ekova hoti, tath brhmaiy. Prupana pana dvinnampi ekameva. Sakalanagare ekasakabrhmaoti payati. Brhmana kenacideva kiccena sannipte sati brhmai gehe hapetv saya gacchati. Brhmana sannipte sati saya gehe tihati, brhma ta vattha prupitv gacchati. Tasmi pana divase brhmao brhmai ha bhoti, ki ratti dhammassavana suissasi, divti. Maya mtugmajtik nma ratti sotu na sakkoma, div sossmti brhmaa gehe hapetv ta vattha prupitv upsikhi saddhi div gantv satthra vanditv ekamante nisinn dhamma sutv upsikhiyeva saddhi gamsi. Atha brhmao brhmai gehe hapetv ta vattha prupitv vihra gato. Tasmica samaye satth parisamajjhe alakatadhammsane nisinno cittabjani dya ksagaga otrento viya sineru mattha katv sgara nimmathento viya dhammakatha kathesi. Brhmaassa parisante nisinnassa dhamma suantassa pahamaymasmiyeva sakalasarra prayamn pacava pti uppajji. So prutavattha sagharitv dasabalassa dassmti cintesi. Atthassa dnavasahassa dassayamna macchera uppajji. So brhmaiy ca mayhaca ekameva vattha, aa kici prupana natthi, aprupitv ca nma bahi caritu na sakkti sabbathpi adtukmo ahosi. Athassa nikkhante pahamayme majjhimaymepi tatheva pti uppajji. So tatheva cintetv tatheva adtukmo ahosi. Athassa majjhimayme nikkhante pacchimaymepi tatheva pti uppajji. So taraa v hotu maraa v, pacchpi jnissmti vattha sagharitv satthu pdamle hapesi. Tato vmahattha bhujitv dakkhiena hatthena tikkhattu apphoetv jita me, jita meti tayo vre nadi. Tasmica samaye bandhumarj dhammsanassa pacchato antosiya nisinno dhamma suti. Rao ca nma jita meti saddo amanpo hoti. So purisa pesesi gaccha eta puccha ki vadasti. So tena gantv pucchito ha avases hatthiyndni ruyha asicammdni gahetv parasena jinanti, na ta jita acchariya, aha pana pacchato gacchantassa duhagoassa muggarena ssa bhinditv ta palpento viya maccheracitta madditv prutavattha dasabalassa adsi, ta me macchariya jitanti ha. So puriso gantv ta pavatti rao rocesi. Rj ha amhe bhae dasabalassa anurpa na jnimha, brhmao jnti vatthayuga pesesi. Ta disv brhmao cintesi aya mayha tuh nisinnassa pahama kici adatv satthu gue kathentassa adsi, satthu gue paicca uppannena mayha ko atthoti? Tampi vatthayuga dasabalasseva adsi. Rjpi ki brhmaena katanti pucchitv tampi tena vatthayuga tathgatasseva dinnanti sutv anipi dve vatthayugni pesesi. So tnipi adsi. Rj anipi cattrti eva yva dvattisavatthayugni pesesi. Atha brhmao ida vahetv gahaa viya hotti attano atthya eka, brhmaiy ekanti dve vatthayugni gahetv tisa yugni tathgatasseva adsi. Tato pahya cassa satthu visssiko jto. Atha na rj ekadivasa stasamaye satthu santike dhamma suanta disv satasahassagghanaka attano prutarattakambala datv ha ito patthya ima prupitv dhamma suhti. So ki me imin kambalena imasmi ptikye upantenti cintetv antogandhakuiya tathgatassa macassa upari vitna katv agamsi. Athekadivasa rj ptova vihra gantv antogandhakuiya satthu santike nisdi. Tasmica samaye chabba buddharasmiyo kambale paihaanti, kambalo ativiya virocati. Rj olokento sajnitv ha bhante, amhka esa kambalo, amhehi ekasakabrhmaassa dinnoti. Tumhehi, mahrja, brhmao pjito, brhmaena maya pjitti. Rj brhmao yutta asi, na mayanti pasditv ya manussna upakrabhta, ta sabba ahahaka katv sabba-ahaka nma dna datv purohitahne hapesi. Sopi ahahaka nma catusahi hotti catusahi salkbhattni upanibandhpetv yvajva dna datv sla rakkhitv tato cuto sagge nibbatti. Puna tato cuto imasmi kappe kogamanassa ca bhagavato kassapadasabalassa cti dvinna buddhna antare brasiya kuumbiyaghare nibbatto. So vuddhimanvya gharvsa vasanto ekadivasa arae jaghavihra carati, tasmi ca samaye paccekabuddho nadtre cvarakamma karonto anuvte appahonte sagharitv hapetu raddho. So disv kasm, bhante, sagharitv hapethti ha. Anuvto nappahotti Imin, bhante, karothti saka datv nibbattanibbattahne me kenaci parihni m hotti patthana pahapesi.