10. Vasabhattheragthvaan
Pubbe hanati attnanti yasmato vasabhattherassa gth. K uppatti? Ayampi purimabuddhesu katdhikro tattha tattha bhave puni upacinanto buddhasue loke brhmaakule nibbattitv vayappatto brhmana vijjsippesu nipphatti gantv nekkhammajjhsayatya gharvsa pahya tpasapabbajja pabbajitv cuddasasahassatpasaparivro himavantassa avidre samagge nma pabbate assama kretv vasanto jhnbhiyo nibbattetv tpasna ovdnussaniyo dento ekadivasa eva cintesi aha kho dni imehi tpasehi sakkato garukato pjito viharmi, may pana pjetabbo na upalabbhati, dukkho kho panya loke yadida agaruvsoti. Eva pana cintetv purimabuddhesu katdhikratya purimabuddhna cetiye attan kata pjsakkra anussaritv yannha purimabuddhe uddissa pulinacetiya katv pja kareyyanti hahatuho iddhiy pulinathpa suvaamaya mpetv suvaamaydhi tisahassamattehi pupphehi devasika pja karonto yvatyuka puni katv aparihnajjhno kla katv brahmaloke nibbatto. Tatthapi yvatyuka hatv tato cuto tvatise nibbattitv aparpara devamanussesu sasaranto imasmi buddhuppde vesliya licchavirjakule nibbattitv vasabhoti laddhanmo vayappatto bhagavato vesligamane buddhnubhva disv pailaddhasaddho pabbajitv vipassana pahapetv nacirasseva arahatta ppui. Tena vutta apadne (apa. thera 2.50.57-92)
Himavantassvidre, samaggo nma pabbato;
assamo sukato mayha, paasl sumpit.
Nrado nma nmena, jailo uggatpano;
catuddasasahassni, siss paricaranti ma.
Paisallnako santo, eva cintesaha tad;
sabbo jano ma pjeti, nha pjemi kicana.
Na me ovdako atthi, vatt koci na vijjati;
ancariyupajjhyo, vane vsa upemaha.
Upsamno yamaha, garucitta upahahe;
so me cariyo natthi, vanavso niratthako.
yga me gavesissa, garu bhvaniya tath;
svassayo vasissmi, na koci garahissati.
Uttnakl nadik, supatitth manoram;
sasuddhapulinki, avidre mamassama.
Nadi amarika nma, upagantvnaha tad;
savahayitv pulina, aka pulinacetiya.
Ye te ahesu sambuddh, bhavantakara mun;
tesa etdiso thpo, ta nimitta karomaha.
Karitv pulina thpa, sovaa mpayi aha;
soakikaipupphni, sahasse ti pjayi.
Syapta namassmi, vedajto katajal;
sammukh viya sambuddha, vandi pulinacetiya.
Yad kiles jyanti, vitakk gehanissit;
sarmi sukata thpa, paccavekkhmi tvade.
Upanissya vihara, satthavha vinyaka;
kilese savaseyysi, na yutta tava mrisa.
Saha vajjite thpe, grava hoti me tad;
kuvitakke vinodesi, ngo tuttaito yath.
Eva viharamna ma, maccurjbhimaddatha;
tattha klakato santo, brahmalokamagacchaha.
Yvatyu vasitvna, tidive upapajjaha;
astikkhattu devindo, devarajjamakrayi.
Satna tikkhattuca, cakkavatt ahosaha;
padesarajja vipula, gaanto asakhiya.
Soakikaipupphna, vipka anubhomaha;
dhtsatasahassni, parivrenti ma bhave.
Thpassa pariciatt, rajojalla na limpati;
gatte sed na muccanti, suppabhso bhavmaha.
Aho me sukato thpo, sudihmarik nad;
thpa katvna pulina, pattomhi acala pada.
Kusala kattukmena, jantun sraghin;
natthi khetta akhetta v, paipattva sdhak.
Yathpi balav poso, aavataritussahe;
paritta kahamdya, pakkhandeyya mahsara.
Imha kaha nissya, tarissmi mahodadhi;
usshena vriyena, tareyya udadhi naro.
Tatheva me kata kamma, paritta thokakaca ya;
ta kamma upanissya, sasra samatikkami.
Pacchime bhave sampatte, sukkamlena codito;
svatthiya pure jto, mahsle su-ahake.
Saddh mt pit mayha, buddhassa saraa gat;
ubho dihapad ete, anuvattanti ssana.
Bodhipapaika gayha, soathpamakrayu;
syapta namassanti, sakyaputtassa sammukh.
Uposathamhi divase, soathpa vinharu;
buddhassa vaa kittent, tiyma vtinmayu.
Saha disvnaha thpa, sari pulinacetiya;
eksane nisditv, arahattamappui.
Gavesamno ta vra, dhammasenpatiddasa;
agr nikkhamitvna, pabbaji tassa santike.
Jtiy sattavassena, arahattamappui;
upasampday buddho, guamaya cakkhum.
Drakeneva santena, kiriya nihita may;
kata me karayajja, sakyaputtassa ssane.
Sabbaverabhaytto, sabbasagtigo isi;
svako te mahvra, soathpassida phala.
Kiles jhpit mayhape kata buddhassa ssananti;
arahatta pana patv dyaknuggaha karonto tehi upante paccaye na paikkhipati, yathladdheyeva paribhujati; ta puthujjan aya kyadahibahulo arakkhitacittoti maamn avamaanti; thero ta agaentova viharati; tassa pana avidre aataro kuhakabhikkhu ppiccho samno appiccho viya santuho viya attna dassento loka vacento viharati; mahjano ta arahanta viya sambhveti; athassa sakko devnamindo ta pavatti atv thera upasakamitv, bhante, ki nma kuhako karotti pucchi; thero ppiccha garahanto 139. pubbe hanati attna, pacch hanati so pare;
suhata hanti attna, vtaseneva pakkhim.
140. Na brhmao bahivao, antovao hi brhmao;
yasmi ppni kammni, sa ve kaho sujampatti. Gthdvayamha.
Tattha pubbe hanati attnanti kuhakapuggalo attano kuhakavuttiy loka vacento ppicchatdhi ppadhammehi pahamameva attna hanati, attano kusalakohsa vinseti. Pacch hanati so pareti so kuhako pahama tva vuttanayena attna hantv pacch pare yehi aya bhikkhu pesalo ariyoti v sambhventehi kr kat, te hanati tesa krni attani katni amahapphalni katv paccayavinsanena vinseti. Satipi kuhakassa ubhayahanane attahanane pana aya visesoti dassento ha suhata hanti attnanti. So kuhako attna hananto suhata katv hanti vinseti, yath ki? Vtaseneva pakkhimti, vtasoti dpakasakuo, tena. Pakkhimti skuiko. Yath tena vtasasakuena ae sakue vacetv hananto attna idha lokepi hanati viugarahasvajjasabhvdin, samparya pana duggatiparikkilesena hanatiyeva, na pana te sakue pacch hantu sakkoti, eva kuhakopi kohaena loka vacetv idha lokepi attna hanati vippaisraviugarahdhi, paralokepi duggatiparikkilesehi, na pana te paccayadyake apyadukkha ppeti. Apica kuhako dakkhiya amahapphalabhvakaraeneva dyaka hanatti vutto, na nipphalabhvakaraena. Vuttaheta bhagavat dusslassa manussabhtassa dna datv sahassagu dakkhi pikakhitabbti (ma. ni. 3.379). Tenha suhata hanti attnanti. Eva bhiraparimajjanamatte hit puggal suddh nma na honti, abbhantarasuddhiy eva pana suddh hontti dassento na brhmaoti dutiya gthamha. Tassattho iriypathasahapandibahisampattimattena brhmao na hoti. Sampatti-attho hi idha vaa-saddo. Abbhantare pana sldisampattiy brhmao hoti, bhitappo brhmaoti katv. Tasm yasmi ppni lmakni kammni savijjanti, ekasena so kaho nihnapuggaloti sujampati, devnaminda, jnhi. Ta sutv sakko kuhakabhikkhu tajjetv dhamme vatthti ovaditv sakahnameva gato.
Vasabhattheragthvaan nihit.
Dukanipte pahamavaggavaan nihit.